Trải qua hơn 100 năm xây dựng, Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò là minh chứng cho một thời kỳ trải qua chiến tranh, đánh dấu một mốc son bi hùng tinh thần đấu tranh kiên trung bất khuất của các chiến sỹ yêu nước cách mạng Việt Nam.
Con phố Hỏa Lò dài chưa đầy 200m nhưng xuyên qua nhiều thập kỷ luôn ẩn chứa trong đó những câu chuyện thăng trầm của lịch sử về một nhà tù kiên cố bậc nhất Đông Dương lúc bấy giờ. Nơi giam cầm đày ải hàng ngàn chiến sỹ yêu nước cách mạng Việt Nam đã chiến đấu hy sinh cho nền độc lập tự do của dân tộc. Bước chân trên con phố Hỏa Lò như được lạc vào một chốn tâm linh sâu lắng đem đến cho chúng ta nét đẹp giá trị truyền thống “chân, thiện, mỹ” làm giàu cho cuộc sống tinh thần trong xu thế phát triển hiện nay.
Toàn cảnh Nhà tù Hỏa Lò
Cánh cổng chính của Nhà tù Hỏa Lò vẫn nằm đó dưới những tán sấu già trầm mặc cùng thời gian. Ít ai biết rằng, ngay trước cổng chính này đã từng là pháp trường của thực dân Pháp: Sự ra đi hiên ngang của 7 chiến sỹ Việt Nam Quang Phục Hội vào ngày 24/9/1913 vẫn còn là bản hùng ca bi tráng. Những con người đã mưu trí, dũng cảm thực hiện vụ ám sát tên việt gian Nguyễn Duy Hàn - tuần phủ Thái Bình vào ngày 12/4/1913 và thực hiện vụ ném lựu đạn vào Khách sạn Hà Nội hai tuần sau đó. Bẩy chiến sỹ đã thể hiện rõ tinh thần kiên trung, bất khuất của những người yêu nước, quyết không chịu khuất phục trước kẻ thù.
Đài tưởng niệm các chiến sỹ yêu nước, cách mạng
hy sinh tại Nhà tù Hỏa Lò
Ngày nay, Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò vẫn giữ được nhiều nét kiến trúc nguyên sơ, độc đáo thời thuộc Pháp. Phía sau hai cánh cổng gỗ nặng chịch kia là một không gian tĩnh lặng, khiến cho lòng người lắng lại. Bước chân qua các phòng trưng bày, đặc biệt là khi dừng lại nơi các khu trại giam xưa như: trại E, ngục tối, xà lim tử hình… du khách vẫn còn cảm nhận đâu đó sự ngột ngạt, lạnh lẽo của một nhà tù, để đồng cảm và thấu hiểu hơn với những nỗi cơ cực mà những tù nhân chính trị Việt Nam đã từng trải qua… Một không gian linh thiêng sẽ mở ra trước mắt du khách khi bước chân tới khu Đài Tưởng niệm, khiến cho ai cũng có mong muốn được bày tỏ lòng thành kính, tri ân tới những người đã khuất, và cũng tự hứa với bản thân sẽ sống tốt hơn, làm những việc có ý nghĩa hơn cho cuộc đời này.
Đón tiếp chu đáo khách tham quan ngay từ cổng di tích
Với mỗi du khách giờ đây khi có dịp tới tham quan Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò sẽ nhận được sự đón tiếp nhiệt tình, chu đáo, thân thiện của đội ngũ nhân viên làm việc tại đây, luôn thể hiện rõ trách nhiệm của những người được giao trọng trách giữ gìn và phát huy giá trị của di sản dân tộc. Hàng ngày, từng đoàn khách tấp nập xếp hàng dài bước vào di tích như một sự khẳng định: Lịch sử hào hùng luôn được các thế hệ đi sau nhắc nhở và trân trọng.
Ngay từ những bước chân đầu tiên trên con phố Hỏa Lò trong những ngày cuối thu này, mọi hình dung về một con phố vắng lặng với chiều sâu lịch sử đã được thay thế bằng không gian thoáng đãng, yên bình cùng với lời mời thân thiện: “Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò - Bạn hãy đến và trải nghiệm”.
Nguyễn Thị Chiên, phòng Hành chính tổng hợp
Ảnh: Nguyễn Anh Tuấn