Từ năm 1964-1973, quân đội Mỹ tiến hành leo thang đánh phá miền Bắc bằng không quân và hải quân, nhằm phá hoại tiềm lực kinh tế và quốc phòng; ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam, làm lung lay quyết tâm chống Mỹ, hỗ trợ cho chiến lược chiến tranh cục bộ của Mỹ ở miền Nam Việt Nam. Trong suốt những tháng năm đó, quân và dân miền Bắc đã kiên cường chiến đấu và bắn rơi hàng ngàn máy bay Mỹ, bắt sống nhiều phi công chuyển về các trại giam tại Hà Nội, trong đó có Hỏa Lò. William Aaron Gauntt là một trong số phi công đó.
Ngày 29/01/2018, William Aaron Gauntt cùng với những người bạn đã đến Việt Nam để thực hiện một chuyến du lịch. Trong hành trình ấy, William Aaron Gauntt đã tới thăm Di tích Lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, nơi ông đã từng bị giam từ tháng 12/1972 đến tháng 3/1973.
William Aaron Gauntt vui mừng khi được gặp Church Searcy - Phó Chủ tịch Hội
Cựu chiến binh Mỹ vì hòa bình tại Việt Nam và Thomas Eugene Wilber
(con trai phi công Walter Eugene Wilber) tại di tích Nhà tù Hỏa Lò
William Aaron Gauntt, sinh năm 1945 tại Greenville, bang Texas. Ông gia nhập Không quân Hoa Kỳ vào ngày 12/7/1963. Tháng 10/1971, William Aaron Gauntt nhận nhiệm vụ đến Đông Nam Á, trực tiếp tham chiến tại Việt Nam, là phi công lái máy bay Phantom II RF-4C cùng Phi đội Trinh sát số 14, đóng tại căn cứ không quân Udorn Royal, Thái Lan.
Ngày 13/8 /1972, chiếc Phantom II RF-4C do William Aaron Gauntt điều khiển đã bị lực lượng phòng không Việt Nam bắn rơi. Ông may mắn thoát chết nhưng bị bắt và đưa về trại giam Hỏa Lò.
Sau khi Hiệp định Paris được ký kết về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, toàn bộ phi công Mỹ bị bắt giữ đã được trao trả cho Chính phủ Mỹ. Ngày 27/3/1973, William Aaron Gauntt đã được trở về quê hương trên chiếc máy bay C141, để rồi hôm nay ông lại có cơ hội được trở lại với những ký ức về cuộc đời binh nghiệp của mình.
William Aaron Gauntt tham quan trưng bày tại trại D
Một số hình ảnh William Aaron Gauntt vui mừng khi nhận ra một số người bạn của mình trong các bức ảnh tại trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức”:
Đến với Di tích Lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, William Aaron Gauntt được Lãnh đạo Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò đón tiếp chân thành và cởi mở. Cũng tại đây, ông còn gặp Thomas Eugene Wilber (con trai cựu phi công Walter Eugene Wilber), người đã trao tặng nhiều kỷ vật của cha mình cho Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò; ông Church Searcy, cựu chiến binh Mỹ, hiện là Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Mỹ vì hòa bình tại Việt Nam, cố vấn Dự án RENEW về “Rà phá bom mìn và cung cấp hỗ trợ y tế, phục hồi chức năng và tạo thu nhập cho nạn nhân bom mìn”.
William Aaron Gauntt cùng đoàn chụp ảnh lưu niệm trước cổng di tích
William Aaron Gauntt đã thể hiện sự xúc động, vui mừng khi được trở lại nơi đây; đặc biệt, khi tham quan trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức”, ông được thấy lại hình ảnh những người bạn đã từng sống với mình tại đây năm xưa mà sau nhiều năm ông chưa có điều kiện gặp lại.
Bài: Dương Thanh Hùng - Phòng Nghiên cứu, Sưu tầm
Ảnh: Nguyễn Anh Tuấn